Doğru Bir İş Planı Nasıl Yazılır? 7 Adımda İş Planı Hazırlama

Bir girişimcilik fikriniz var ancak iş işleyişinin nasıl olacağı konusunda sorun mu yaşıyorsunuz? Girişiminizi veya işinizi doğru adımlar ile geliştirmek için ilk olarak yapmanız gereken doğru bir iş planı hazırlamaktır. Girişiminiz için sağlam bir zemin hazırlamanın en iyi yolu iş planı yazmaktır. İş planı ile girişiminizi ve rakiplerinizi daha iyi tanıyabilir, sektörel bilgileri öğrenebilir ve kendinizi müşterilerinize veya yatırımcılarınıza daha iyi tanıtabilirsiniz.

İş planını doğru şekilde hazırlamak için belirli adımları takip etmeli, bilgi kirliliği oluşturan maddelerden kaçınmalı ve fikrinizin sadece önemli noktalarını detaylı ve açık bir şekilde anlatmalısınız. Aşağıda bulunan 7 adıma bir göz atalım;

1) Yönetici Özeti

2) Ürün ve Servis

3) Pazar Araştırması

4) Pazarlama Planı

5) Rakip Analizi

6) Operasyonlar

7) Finansal Öngörüler

Adımlara detaylıca açıklamadan önce girişimlerin neden iş planı hazırlanması gerektiğinden kısaca bahsedelim.

İş planları sanılanın aksine ciddi ve özenilmesi gereken önemli bir adımdır. Genellikle birçok girişimci iş planını, müşterilerine ve yatırımcılarına ürününü veya servisini pazarlama amacı güderek gereksiz ve abartılı bilgiler ile doldurmaya çalışır. Oysaki en büyük hata da bu noktada gerçekleşir. İş planı aslında müşteri veya yatırımcıları değil, sizi ikna edebilecek bilgiler içermelidir. Geliştirdiğiniz ürününüzün veya geliştirmeyi düşündüğünüz fikrinizin mantıklı olup olmadığını, piyasadaki rakiplerinizi kim olduğunu ya da piyasa değerinizi anlamanıza yardımcı olur. İş planınız sizi iş fikrinizin sadece bir hayal değil, aynı zamanda uygulanabilir bir gerçeklik olabileceğine ikna etmelidir.

Birçok girişimci için, bir iş planı geliştirmek, bir girişim kurup kurmamaya karar verme sürecinin ilk adımıdır. Bir fikrin kağıt üzerinde başarısız olup olmadığını belirlemek, potansiyel bir kurucunun gerçekçi başarı umudu olmayan bir iş için zaman ve para israf etmekten kaçınmasına yardımcı olabilir.

Dolayısıyla, başarılı bir girişim olabilmek için doğru bir iş planı hazırlamak oldukça önemlidir. Stratejik planlar oluşturmalı, pazar araştırması yapılmalı, pazarlama planı hazırlanmalı, operasyonlar için temel oluşturulmalı ve belki de bir yatırımcıyı size katılmaya ikna etmelisiniz.

1) Yönetici Özeti

Yönetici özeti, girişiminizin ürün fırsatlarını, rakip avantajlarını, misyon, vizyon ve amacını etkili bir şekilde özetlemektir. İyi bir yönetici özeti şu başlıkları içermelidir;

· Ürün ve hizmetlerin kısa bir açıklaması

· Şirket ve yönetimi

· Hedeflerin özeti

· Pazar fırsatları ve rekabet avantajı

· Vizyon ve misyon

· Finansman gereksinimlerine genel bakış

İyi bir girişime sahip olmanızı sağlayacak en iyi yol müşterilerinizin problemlerine çözüm sunmaktır. Yönetici özetinde, girişiminizin bu problemleri nasıl çözeceğinizi ve kar elde edeceğinizi bir veya iki sayfada net bir şekilde anlatabiliyor olmalısınız. Böylece müşterinizin fikrinizi ve potansiyelinizi anlaması daha kolay olacaktır.

2) Ürün ve Servis

Bu bölümde, girişiminizin sağlayacağı ürünleri veya servisleri ve rakipleriniz ürünlerini detaylı şekilde anlatmalısınız.

Olabildiğince teknik detaydan kaçınmalı, müşterinizin en kolay şekilde anlayabileceği basit ve sade bir dil kullanmaya özen göstermelisiniz. Anahtar kelime yöntemi kullanarak anlatımı güçlendirmeli ve seçeceğiniz anahtar kelimeleri ürününüzü en iyi tanımlayan kelimelerden oluşturmaya dikkat etmelisiniz.

Aynı zamanda, girişimin ürün veya servislerinin rakiplerine göre nasıl farkları olduğunu anlatmanız kritik önem taşır. Halihazırda Pazar yoksa, ürünlerinize veya servislerinize neden ihtiyaç olduğunu anlatabilirsiniz.

Bunların yanı sıra, ürününüz veya servisiniz için sahip olduğunuz veya başvuruda bulunduğunuz patentler, telif hakları ve ticari markaları da bu bölümde listelemelisiniz.

Ürün ve servis bölümü sizin elinizde var olan ürün veya hizmet sayısına göre daha uzun olabilir ancak önceden de belirttiğimiz gibi önemli olan gereksiz bilgi veya ayrıntılı teknik bilgi vermek değil, müşterinin veya yatırımcınızın anlayacağı önemli anahtar kelimelerle ürününüzü tanıtmaktır.

Bu bölümde cevaplamanız gereken asıl sorular;

· Ürünler veya servisler geliştirme aşamasında mı yoksa piyasada mevcut mu?

· Pazara yeni ürün ve hizmetleri getirmenin zaman çizelgesi nedir?

· Ürünlerinizi veya servislerinizi farklı kılan nedir? Diğer rakiplerin tekliflerine kıyasla rekabet avantajları var mı? Üstesinden gelmeniz gereken rekabetçi dezavantajlar var mı?

· Fiyat bir sorun mu? İşletme maliyetleriniz makul bir kar marjına izin verecek kadar düşük olacak mı?

· Ürünlerinizi nasıl üreteceksiniz? Üretici misiniz? Tedarikçilerden veya toptancılardan ürün satın alıyor musunuz? Ürününüzün arz ve talep durumu nedir?

· Ürünün veya servisin fiyatı nedir?

3) Pazar Araştırması

Girişiminizin gelişmesi için oldukça önemli adımlardan biridir. İyi bir iş planı, müşteri demografisini, satın alma alışkanlıklarını, satın alma döngülerini ve yeni ürün ve servisleri müşteri tarafından benimseme istekliliğini analiz etmelidir. Müşterilerinizi daha iyi anlayabilmek için bir anket çalışması gerçekleştirebilir ve anket sonuçlarını bu bölüme ekleyebilirsiniz. Böylece daha kesin sonuçlara ulaşmış ve müşterilerin gözünden ürününüz hakkında bilgi edinmiş olursunuz.

Bu süreç, pazarınızı ve pazarda bulunan fırsatları anlamanıza yardımcı olacaktır. Ancak bu süreçte iyi bir araştırma yapmalı ve çeşitli kaynaklardan yardım almalısınız. Böylece doğru sonuçları elde etmeniz kolaylaşır ve girişiminiz için doğru pazarı anlamış olursunuz.

Bu bölümde cevaplamanız gereken sorular;

· Pazarın büyüklüğü nedir? Büyüyor mu, istikrarlı mı yoksa düşüşte mi?

· Genel endüstri büyüyor mu, istikrarlı mı yoksa düşüşte mi?

· Pazarın hangi bölümünü hedeflemeyi planlıyorum? Hedeflemeyi planladığım pazarı hangi demografi ve davranışlar oluşturuyor?

· Belirli ürün veya servislerime yönelik talep artıyor mu yoksa azalıyor mu?

· Müşterilerimin anlamlı bulacağı bir şekilde kendimi rekabetten ayırabilir miyim? Öyleyse, kendimi uygun maliyetli bir şekilde farklılaştırabilir miyim?

· Müşteriler, ürünlerim ve hizmetlerim için ne ödemeyi bekliyor? Ürünüm veya hizmetimde ne gibi özellikleri görmeyi bekliyorlar?

Öncesinde yapmış olduğunuz ürün ve hizmet bölümünde aslında birçok kısmı halletmiştiniz, bu sayede bu bölüm için önemli bir kısmı zaten bitirmiş oluyorsunuz. Bu bölümde asıl anlamanız gereken, potansiyel müşterilerinizin özellikleri ve satın alma davranışlarını iyice anlamak olacaktır.

Potansiyel müşterinizi belirlerken, hedef kitlenizin kim olduğu, demografik yapısını, ortalama gelirinin ne kadar olduğu ve bu ürüne ne kadar bir bütçe ayırabileceğini öğrenmeniz gerekmektedir. İşin püf noktası, pazarı genel olarak anlamak ve ardından o pazarda müşteri haline gelebilecek ve girişiminizin büyümesini destekleyebilecek belirli segmentlerin olup olmadığını anlamaktır.

Ayrıca, çevrimiçi olarak ürün satmayı planlıyorsanız, küresel pazarın inanılmaz derecede kalabalık ve rekabetçi olduğunu unutmayın. Böyle bir durumdaysanız olası tüm rakipleri değerlendirmeye almayı unutmayın.

Bu süreci tamamladıktan sonra verileri toplamanız gereklidir. İş planınızın amaçları doğrultusunda, odak noktanızı daraltın ve şu ana soruları yanıtlamaya odaklanın:

· Pazarınız nedir? Coğrafi açıklamaları, hedef demografik bilgileri ve şirket profillerini ekleyin (B2B iseniz). Kısaca: Müşterileriniz kimler?

· Pazarınızın hangi bölümüne odaklanacaksınız? Bu pazarın yüzde kaçını girip elde etmeyi umuyorsunuz?

· Hedeflediğiniz pazarın büyüklüğü nedir? Nüfus ve harcama alışkanlıkları ve seviyeleri nedir?

· Müşterilerin ihtiyaçları nelerdir? Neden ürünlerinizi ve servislerinizi satın almaya istekliler?

· Ürün ve hizmetlerinizi nasıl fiyatlandıracaksınız? Düşük maliyetli sağlayıcı mı olacaksınız yoksa daha yüksek fiyatlarla katma değerli hizmetler mi sunacaksınız?

· Pazarınız büyüyecek mi? Ne kadar? Neden?

· Pazar payınızı zaman içinde nasıl artırabilirsiniz?

4) Pazarlama Planı

Bu kısımda ideal müşterilerine ürün ve servis planlarını nasıl sunacağını belirlemek için bir pazarlama planı oluşturmalı ve mesajlarını belirlemelisin. Pazarlama planında müşterileri kendinize çekeceğiniz stratejilerini, pazarlama yöntemlerini ve reklam seçeneklerini belirtmelisiniz. Yapacağınız diğer tüm yatırımlar gibi, pazarlamaya da belli bir bütçe ayırmalısınız. Pazarlamaya harcayacağınız yatırım ile ürününüzü daha tanınır hale getirebilir ve satış oranlarınızı arttırarak karlılığınızı yükseltebilirsiniz.

Ancak unutmayın ki, pazarlama planında önemli olan yüksek bütçeler ile her yerden reklam vermek değil, sizin için yarar sağlayacak stratejiler üzerine yoğunlaşmalısınız.

Pazarlama planınızı oluşturmanın temel adımlarından bazıları şunlardır:

· Hedef pazarınıza odaklanın. Müşterileriniz kimler? Kimi hedef alacaksınız? Kararları kim veriyor? Potansiyel müşterilere en iyi şekilde nasıl ulaşabileceğinizi belirleyin.

· Rakiplerinizi değerlendirin. Pazarlama planınız sizi rakiplerinizden ayırmalıdır ve rekabetinizi bilmediğiniz sürece öne çıkamazsınız. Ürünleri, hizmetleri, kalitesi, fiyatları ve reklam kampanyaları hakkında bilgi toplayarak rakiplerinizi tanıyın. Pazarlama açısından, rekabetiniz neyi iyi işliyor? Zayıf yönleri nelerdir? Müşterilere sunduğunuz avantajları vurgulayan bir pazarlama planını nasıl oluşturabilirsiniz?

· Markanızı düşünün. Müşterilerin işletmenizi nasıl algıladığı, satışlar üzerinde önemli bir etki yaratır. Pazarlama programınız markanızı tutarlı bir şekilde güçlendirmeli ve genişletmelidir. İşletmenizi pazarlamaya başlamadan önce, pazarlamanızın işinize, ürünlerinize ve hizmetlerinize nasıl yansımasını istediğinizi düşünün.

· Faydalara odaklanın. Hangi sorunları çözüyorsunuz? Ne tür faydalar sağlıyorsunuz? Müşteriler ürünler açısından düşünmezler , fayda ve çözümler açısından düşünürler. Pazarlama planınız, müşterilerin alacağı faydaları açıkça tanımlamalıdır. Sağladığınız şey yerine müşterilerin ne elde edeceğine odaklanın.

· Farklılaşmaya odaklanın. Ürünleriniz ve hizmetleriniz bir şekilde rekabette öne çıkmalıdır. Fiyat, ürün veya hizmet açısından nasıl rekabet edeceksiniz?

Ardından, pazarlama planınız için ayrıntı ve yedekleme sağlamaya odaklanın.

Cevaplanması gereken anahtar sorular:

· Satış ve pazarlama çabaları için bütçeniz nedir?

· İlk pazarlama çabalarınızın başarılı olup olmadığını nasıl belirleyeceksiniz? İlk çabalarınız başarılı olmazsa hangi yollarla uyum sağlayacaksınız?

· Ürünlerinizi tanıtmak için satış temsilcilerine (içeriden veya dışarıdan) ihtiyacınız olacak mı?

· İşletmenizin pazarlanmasına yardımcı olmak için halkla ilişkiler faaliyetleri düzenleyebilir misiniz?

Ayrıca, web sitesi açıklamaları, basılı reklamlar, web tabanlı reklam programları vb. gibi önceden hazırlamış olduğunuz pazarlama materyallerinin örneklerini eklemek isteyebileceğinizi unutmayın. Örnekler eklemeniz gerekmez, ancak gerçek pazarlama oluşturmak için zaman ayırın. Materyaller, pazarlama planlarınızı ve hedeflerinizi daha iyi anlamanıza ve iletmenize yardımcı olabilir.

5) Rekabet Avantajı

Bu bölümde, rakiplerinizi belirlemeli, onların güçlü ve zayıf yönlerini analiz etmelisiniz. Rakiplerinizden sizi ayrıştıran, sizi farklı kılan alanları belirleyiniz. Rekabet analizi inanılmaz derecede karmaşık ve zaman alıcı olabilir, ancak bu bölüm olması girişiminiz için büyük bir önem teşkil etmektedir. Rekabetinizin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek ve analiz etmek için aşağıdaki başlıkları takip edebilirsiniz.

Mevcut Rakiplerin Profili

İlk olarak, mevcut rakiplerinizin her birinin temel profilini geliştirin. Çevrimiçi alanda da var olmayı hedefliyorsanız, size rakip olan şirketleri de analiz etmeniz gerekmektedir. Süreci kolaylaştırmak için, doğrudan rekabet edeceğiniz şirketleri analiz etmeye devam edin. Süreci kolaylaştırmak için, doğrudan rekabet edeceğiniz şirketleri de analiz etmeye devam edin.

Ana rakiplerinizi belirledikten sonra, her biri için bu soruları yanıtlayın. Ve objektif olun. Rakiplerinizdeki zayıflıkları belirlemek kolaydır, ancak sizden nasıl daha iyi performans gösterebileceklerini anlama konusu zorlu olabilir.

· Güçlü yönleri nelerdir? Fiyat, hizmet, kolaylık ve kapsamlı envanter gibi.

· Zayıf yönleri nelerdir?

· Temel hedefleri nelerdir? Pazar payı kazanmaya çalışıyorlar mı? Premium müşterileri yakalamaya çalışıyorlar mı? Sektörünüzü onların gözlerinden görün. Neyi başarmaya çalışıyorlar?

· Hangi pazarlama stratejilerini kullanıyorlar?

· Pazar payını işlerinden nasıl uzaklaştırabilirsiniz?

· Pazara girdiğinizde nasıl tepki verecekler?

Pazarınızı ve sektörünüzü biliyorsanız, rekabetin güçlü ve zayıf yönleri hakkında zaten bir fikre sahip olmalısınız.

Rekabet analizinin, rekabetinizi anlamanıza yardımcı olmaktan daha fazlasını yaptığını unutmayın. Rakiplerin güçlü yönlerinden öğrenin, rakibin zayıf yönlerinden yararlanın ve aynı analizi kendi iş planınıza uygulayın.

Potansiyel Rakipleri Belirleyin

Yeni rakiplerin ne zaman ve nerede ortaya çıkacağını tahmin etmek zor olabilir. Başlangıç ​​olarak, sektörünüz, ürünleriniz, hizmetleriniz ve hedef pazarınız hakkında düzenli olarak bilgilerinizi yenileyin. Ancak rekabetin sizi bir pazara ne zaman takip edeceğini tahmin etmenin başka yolları da var. Başkaları da sizin gördüğünüz fırsatı görebilir. Girişiminizi ve sektörünüzü düşünün ve aşağıdaki koşullar mevcutsa, rekabetle karşı karşıya kalabilirsiniz:

· Sektör nispeten yüksek kar marjlarına sahip

· Pazara girmek nispeten kolay ve ucuzdur

· Pazar büyüyor — ne kadar hızlı büyürse rekabet riski o kadar artar

· Arz ve talep kapalı — arz düşük ve talep yüksek

· Çok az rekabet var, bu nedenle başkalarının pazara girmesi için bolca “yer” mevcut

Koşulları da öğrendikten sonra bu bölümde yapmanız gereken aşağıdaki soruların yanıtlarını öğrenmek:

· Mevcut rakiplerim kimler? Pazar payları ne kadar? Ne kadar başarılılar?

· Mevcut rakipler hangi pazarı hedefliyor? Belirli bir müşteri türüne mi, kitlesel pazara hizmet etmeye mi yoksa belirli bir nişe mi odaklanıyorlar?

· Rakip işletmeler büyüyor mu veya operasyonlarını küçültüyor mu? Neden? Bu, girişiminiz için ne anlama geliyor?

· Girişiminizin, rakiplerinizden farkı ne olacak? Hangi rakip zayıflıklarından yararlanabilirsiniz? Başarılı olmak için rakibin hangi güçlü yönlerinin üstesinden gelmeniz gerekecek?

· Rakipler piyasadan çekilirse ne yapacaksınız? Fırsattan yararlanmak için ne yapacaksınız?

· Pazara yeni rakipler girerse ne yapacaksınız? Yeni zorluklara nasıl tepki vereceksiniz ve bunların üstesinden nasıl geleceksiniz?

Rakiplerinizi birincil ve ikincil olarak ayırmakta fayda var. Böylece rakiplerinizi de tanımlamanız daha kolay olacaktır.

6) Operasyonlar

İş planınızı oluşturmanın bir sonraki adımı, müşterilerinize hizmet edecek, işletme maliyetlerinizi aynı hizada tutacak ve karlılığı sağlayacak bir Operasyon Planı geliştirmektir . Operasyon planınız, işinizi günlük olarak yürütmekle ilgili her şeyi yönetme, kadrolama, üretim, yerine getirme, envanter için stratejileri detaylandırmalıdır.

Amacınız aşağıdaki temel soruları cevaplamaktır:

· Hangi tesislere, ekipmanlara ve sarf malzemelerine ihtiyacınız var?

· Organizasyon yapınız nedir? İşin hangi yönlerinden kim sorumludur?

· Başlangıç sırasında veya devam eden bir operasyon olarak araştırma ve geliştirme gerekli mi? Öyleyse, bu görevi nasıl başaracaksınız?

· İlk personel ihtiyaçlarınız nelerdir? Ne zaman ve nasıl personel ekleyeceksiniz?

· Satıcılar ve tedarikçilerle nasıl iş ilişkileri kuracaksınız? Bu ilişkiler günlük operasyonlarınızı nasıl etkileyecek?

· Şirket büyüdükçe operasyonlarınız nasıl değişecek? Şirket başlangıçta beklentileri karşılamazsa maliyetleri düşürmek için hangi adımları atacaksınız?

Operasyon planları sektörünüze, pazar sektörünüze ve müşterilerinize özel olmalıdır. Operasyon planını aşağıdaki bölümlendirebilirsiniz:

· Yer ve Tesis Yönetimi

· Günlük Operasyonları

· Yasal

· Personel Gereksinimleri

· Envanter

· Tedarikçiler

Operasyonları, iş planınızın “uygulama” bölümü olarak düşünün. Ne yapman gerek? Nasıl halledeceksin? Ardından, kilometre taşlarınızın ve zaman çizelgenizin anlamlı olduğundan emin olmak için bu plana bir genel bakış oluşturun.

7) Finansal Öngörüler

Bu bölümde ise işinizi kurmak ve işletebilmek için ne kadar bütçeye ihtiyacınız olduğunu ve girişiminizin karlılığını belirlemelisiniz.

Finansal öngörüler, girişimcilere ve yatırımcılara bir şirketin başarı potansiyelini objektif olarak değerlendirmelerine yardımcı olur. Bir işletme dış finansman istiyorsa, kapsamlı finansal raporlar ve analizler sağlamak çok önemlidir.

Çoğu iş planı en az dört temel rapor veya öngörü içerir:

· Bilanço

· Gelir Tablosu

· Nakit Akışı Tablosu

· İşletme Bütçesi

Finansal Öngörüler, en önemli sorulardan birini yanıtlamanıza yardımcı olabilir: “Kâr elde edebilir miyiz?”

https://www.inc.com/jeff-haden/how-to-write-perfect-business-plan-a-comprehensive-guide.html